Versie van 15 feb 2010 om 16:44

Direct contact

• Gert-Jan Braas (bestuur) wunderliebe(apestaart)gmail.com
• Tonny Horst

Aansluiting Woonschepen op stedelijke riolering

Er is al eerder wat over geschreven, in de Woonschepen krant van 2005. Maar wat valt er nog meer over te vertellen?

Als gevolg van Europese regelgeving mogen woonschepen met ingang van 1 januari 2009 niet langer ongezuiverd lozen. De gemeente geeft nu uitvoering aan deze regelgeving door woonschepen in Groningen aan te sluiten op riool of IBA (Individuele Behandeling Afvalwater). Alle kosten voor aanleg en het onderhoud van de installatie in de eerste drie jaar zijn voor rekening van de gemeente. De gemeenteraad heeft voor de aanleg voor alle woonschepen éénmalig 4,1 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Op dit moment is de gemeente voorbereidingen aan het treffen voor een riool-aansluiting voor ca. vijftig woonschepen aan de Eendrachtskade, Hoendiepskade en Energieweg. De overige woonschepen in Groningen komen later in het jaar of in 2009 aan de beurt. [Klik hier voor het overzicht van de Informatie-avonden]

De bewoners en eigenaren van de 50+ woonschepen die als eerst worden voorzien van een voorziening hebben inmiddels de mogelijkheid gehad om op een tweetal informatieavonden te komen. Daarna is de inventarisatie van deze schepen ingezet. De inventarisatie is samen met de contractvorming op dit moment in de afrondende fase. Nadat het contract en de inventarisaties zijn afgerond en definitief zijn gemaakt begint de aanbestedingsprocedure. Deze procedure zorgt ervoor dat de gemeente de meest geschikte aannemer op het werk krijgt.

Deze aannemer maakt samen met de betreffende woonschipeigenaren de plannen voor de aan te leggen voorziening en realiseert deze voorziening daarna ook daadwerkelijk. Deze werkzaamheden van de aannemer vinden plaats in september tot en met november van dit jaar.

Klankbord bijeenkomsten

De tweede fase is begonnen. De klankbordgroep komt zo om de 4 wken weer bj elkaar. De eerst volgende klankbord bijeenkomst is:

• 27 october, 16:00

Toilet/Rioolaansluiting

Een relevant overzicht, met de totale aansluiting van alle woonschepen in stad op het riool aanstaande.

Komende tijd zal er door veel woonbooteigenaren verherbouwd moeten worden in de natte hoek. Dan wil je graag weten waar je aan toe bent en wat de mogelijkheden zijn. De gemeentelijke regelgeving gaan we hier niet behandelen. Maar techniek deste meer. Wat zijn de keuzes?, waar moet je op letten? en wat zijn de voorbereidingen. Hoe zit het met uitbesteden, en op wat voor kosten moet je dan rekenen?

de opties

In principe zijn er drie opties voor wat betreft een scheeps rioolinstallatie:

• Rioolpomp (RP). Deze optie is in de eerste fase van het project de meest toegepaste. Het afvalwater wordt in een klein tankje verzameld, en (per 10 a 20 liter) naar het riool gepompt)
• Vuilwatertank icm Rioolpomp (VWT/RP). deze optie is eigelijk gelijk aan bovenstaande optie, alleen met een grote verzameltank voor het geval dat er niet direct op het riool geloost kan worden.
• Individuele Behandelinstallatie Afvalwater (IBA). Dit is de oplossing die qua bewegingsvrijheid de meeste ruimte biedt. Het is een zuiverings fabriekje in het klein, en ook nog aan boord.

de technische aandachtspunten

• stroomverbruik. Alle opties vergen extra energie. Dat kan zijn voor voor (vuil)waterpompen(IBA,VWT/RP), lucht pompen(IBA), verwarmingslinten (VWT/RP). Reken op het equvalent van een continue brandende (20/40/60 (WEET IK NOG NIET)) Watt lamp)
• ruimte beslag. De meest ruimte beslagleggende optie is de IBA van Boralit. Gedacht moet dan worden aan 1,5 cuub voor een gezin van 4 personen.
• milieuvriendelijkheid

algemene aandachtspunten

• flexible aansluitingen Vooral tijdens het varen kunnen (te) starre verbindingen boven hun sterkte belast worden. Van belang is in de gaten te houden welke punten het meest kritisch zijn in dit opzicht. Anders is het risico van een stnkboel tijdens het varen aanwezig.
• schotdoorvoeren Doorvoeren door een waterdicht schot moeten zodanig uitgevord worden dat het schot ook waterdicht blijft.
• zijuitsteeksels Uitstekende onderdelen aan de buitne kant van een schip kunnen, en gaan ook, kapot gevaren worden.
• geluidproductie Een malende pomp kan een behoorlijk geluidsvolume produceren. Let hierop bij het selecteren van de

plaatsings plek.

de gedekte lading van het project 'Schoon schip'

Nu het project in de 2e fase flink op stoom is, komen er toch steeds meer vragen over wat er nu precies 'onder het project' valt. Bij de beantwoording van deze vraag, zijn er 3 partijen die een mening kunnen hebben over hoe deze te beantwoorden:

• de opdrachtgever (de gemeente)
• de opdrachtnemer (de uitvoerders. ook bekend als aannemers)
• de ontvangende partij(en) (de scheepsbewoners)

De oorspronkelijke doelstelling van het project was dat alle noodzakelijke aanpassingen door de aannemer uitgevoerd, en door de gemeente betaald zouden worden (dit is niet de precieze doelstelling, maar daar gaat het nu even niet om).

In het spel dat 'vergunning van de opdracht' heet zijn er tussen de opdrachtnemer en opdrachtgever bepaalde afspraken gemaakt. De ontvangende partij heeft hier geen sturing en zeggenschap in gehad (ook niet indirect via het WCG).

Bij de ontvangende partijen zijn bepaalde verwachtingen gewekt tijdens beprekingen en informatie avonden die zijn gehouden voor de aanvang van het project. Nu er in de 2e fase ook varende schepen onderhanden genomen worden, blijkt dat er tussen de verwachting en de daadwerkelijke uitvoering wat verschillen zitten.

vuilwatertank

De vuilwatertank slaat het vuilwater op gedurende de vaart van een schip. In de aanbesteding is het concept 'vuilwatertank' omschreven als een `voldoende grote tank' (of daaromtrend). Het probleem treedt nu op bij 'voldoende groot' (wanneer is dat, en wie bepaald dat) en het enkelvoud van het woord 'tank'. De opdracht nemer gaat uit van een standaard tank (vat) van 200 liter. Indien dit als niet voldoende beschouwd wordt, spreken we opeens van 'meervoud', dus: tanks. Meerdere vaten die aan elkaar gekoppeld zijn. Volgens de opdrachtnemer valt dit buiten het bestek (lees: een meerprijs te betalen door de opdrachtgever).

Standpunt van het WCG hierin is het volgende: Regelmatig is voor de aanvang van he proect aangegeven dat een vuilwater tank zeer makkelijk op maat valt te realiseren. Aanboord kon een kunstof tank precies pas in elkaar 'gelast' worden. Los van het feit dat een (rond) 'vat' als vuilwater tank nogalwat meer ruimte in beslag neemt dan en 'op maat' gemaakte tank, denken wij dat de door de uitvoerder gekozen oplossingrichting anders is dan oorpronkelijk gepresenteerd. Dit zal een bepaalde uitvoertechische reden hebben, maar mag niet leiden tot een situatie waarin een varend schip met een situatie zit die vlees noch vis is. Dus: een tank die voldoende is voor een week wateropslag voor aantal mensen dat aan boord is tijdens een typische tocht: zeg 5 personen. (5 personen * 7 dagen * 20 ltr = 700 liter)

stroom voorziening rioolinstallatie tijdens varen

Indien een varend schip een vuilwater tank heeft, zal tijdens het varen de vuilwater tank gevuld worden. Deze tank dient onderweg geleegd te worden.

De verwachting is dat een varend schip dat voor het project zonder electrische installatie aanboord voer, een volledige electrische installatie krijgt geinstalleerd. Dit houdt in een omvormer die van b.v. 24V= gelijksspanning 230V~ wisselspanning produceert.

Standpunt van de opdrachtgever hier in is, dat als een varend schip voor de aanleg geen electrische installatie (230V~) voor tijdens het varen had, deze niet op de kosten van de gemeenschap aangelegd kan worden. Indien schepen die voor de aanleg wel een electrische installatie aan boord hadden, die onvoldoende vermogen levert voor het nieuwe riool systeem, kunnen wel een nieuwe installatie krijgen.

De situatie is hier wat lastig voor schepen die geen omvormer hbben. In de oude situatie konden deze schepen altijd hun afvalwater kwijt: gewoon door de standpijp. In de niewue situatie kunnen zij dat alleen nog maar indien zij terecht kunnen bij een afvalwater-loospunt dat tevens walspanning levert.

Installatie mogelijkheden Niet Varende schepen

De meest makkelijk oplossing voor een nietvarend schip is de rioolpomp (RP). Het neemt het minste ruimte in aanboord, en is redelijk makkelijk aan boord te installeren.

Installatie mogelijkheden Varende schepen

Voor varende schepen is de installatie van alleen onvoldoende. Omdat in Fase 1 van het project niet veel varende schepen zijn opgenomen, was de keuze die door dit type schip gemaakt kon worden wat vaag en onduidelijk.

Na een bezoek aan Boralit (Zuidwolde, Drenthe) op 7 mei beginnen zich gelukkig wat duidelijkheden af te schilderen voor varende schepen. De 2 hoofdkeuzes zijn: vuilwatertank of IBA. En binnen de IBA's zijn er 2 keuzes, waarbij (vanuit het project/de gemeente) de zwaarste voorkeur uitgaat naar de eigen IBA van Boralit).

De eigen IBA van Boralit is een slib systeem en heeft de volgende eigenschappen:
- Reinigend rendement vermogen: 80% (Volgens Boralit)
- het functioneert beter bij een groter volume. (het (eco)systeem wordt er robuster van, kan meer 
  tegenslagen opvangen) 1000 liter is het minimum(?)
- geen droog-toilet. Het systeem heeft ook stront nodig om te kunnen werken.
- het susteem is gebaat bij 'rust'. Het vuilwater wordt het best geschoond bij een 'druppelgewijze' 
  doorvloeing van het systeem. 
- bij goed gebruik, weinig tot geen onderhoud. (regelmatige inspectie is wel gewenst)
- lage geluidproductie. Het 'doordruppelen' heeft een zeer laag geluids niveau. De vermaler van 
  het toilet zal het meeste geluid produceren.

Een ander type IBA is er één werkend op aërobe biofilmdynamiek. Het afvalwater wordt eerst behandeld 
in een bezink tank. De tweede stap is dat het afval water in een tweede tank wordt versproeit over een 
'substraat mat'. Op deze mat groeien de microben die het afvalwater zuiveren. Voor dit systeem zijn de 
volgende eigenschappen te benoemen:
- een droog toilet kan (moet?) gebruikt worden.
- Reinigend rendement vermogen: 80% (Volgens Ecosave)
- lage geluidproductie. (Vooral i.c.m droogtoilet)
- een systeem voor 1-2 personen beslaat twee dozen van 70x70x70
Let op: Dit systeem is dus NIET het voorkeur systeem van dit project.
Dit systeem is een aantal jaren geleden geinstalleerd a.b. 'onrust' (eigenaar Klaas-Jan Wind). Hij is in 
principe tevreden over de techniek, maar wat minder over zijn leverancier. (Indien eventueel(!) voor
deze oplossing gekozen wordt binnen dit project, zal de leverancier echter Boralit zijn. De ervaringen met 
deze uitvoerder van Fase 1 zijn vooralsnog positief (mei, 2009))

Tenslotte blijft er dan nog het vuilwater-tank concept over. de eigenschappen hiervan zijn:
- directe riool aansluiting
- geen kwetsbaar eco-systeem
- flexibel in ruimte beslag

Locaties met Uitdagingen

Er zijn een aantal locaties in de stad waar het aansluiten van het riool op bestuurlijke/organisatorische problemen stuit. Deze lacties zijn hieronder beschreven, met een verklaring voor het uitstel.

Noorderhaven

De status van de schepen in de (vrij)haven Noorderhaven is voor de politie en de ambtenarij een beetje lastig. Schepen liggen er op een 'vrije' manier in de haven, en worden effectief gezien gedoogd.

Aansluiten op het riool (op kosten van de gemeente) vereist dat er eerst duidelijkheid moet komen over de status van de haven, en de schepen die erin liggen.

Woonschepenhaven

De woonschepen haven wordt binnen afzienbare heringedeeld. Het nu aansluiten van alle schepen op het riool zal daardoor in een later stadium weeer opnieuw moeten gebeuren.

Daarom is ervoor gekozen de aansluiting van de woonschepenhaven op een later tijdstip te laten plaatsvinden.

Hoornsediepje

Het Hoorsne diepje valt onder het waterschap, en derhalve niet onder het gebied dat de gemeente groningen met dit project wil afdekken. De afvalstoffen(/waterzuivering) heffing wordt door deze schepen wel betaald (aan de gemeente Groningen). De Rioolbelasting echter niet.

Mede omdat de gemeente Groningen wegens de rioolbelasting de kosten voor de scheeps aansluitingen voor haar rekinging neemt, is het voor

Links en Referenties

• Deze site
  • Ideeën Rioolaansluiting
  • Project bureau en Aanemers
  • Mededeling Oranjewoud
• Gemeente en uitvorende partijen
  • B&W Besluit 18840
  • Huidige (Hoofd)uitvoerder op schepen: BORALIT
  • IBA-partner Boralit: ROEBIC
• Algemene onderdelen
  • VoorUwBoot
  • Vuilwatertank-toebehoren
  • (Drijvende) IBA: http://www.drijvende-iba.nl/home/
  • malend toilet: Sanibroyeur
  • Inpandige IBA: Amfitech
  • pomp KSB pomp
  • EcoSave
  • ibahelpdesk
• Site Groninger schippers
  • Milieu, riool
  • BLOG

Contact

Voor klachten en vragen van de woonschepenbewoners stelt de gemeente een projectbureau in.

Dit projectbureau is te bereiken via:

Contactpersoon :    De heer J. Darwinkel
Telefoon       :    (06) 53 76 08 89
e-mail         :    woonschepen.groningen@oranjewoud.nl
postadres      :    postbus 24 8440 AA  Heerenveen

Daarnaast is er regelmatig overleg met een ‘klankbordgroep’ waarin het woonschepen comité Groningen en de Groninger schippers zijn vertegenwoordigd.

Samen met de waterschappen streeft de gemeente naar schoon water in sloten, grachten en meren.

Dit streven past bij de ambitie om de duurzaamste stad te worden en bij de steeds strengere eisen vanuit de Europese Unie. Hierdoor zullen er aanpassingen gedaan moeten worden aan de huidige afvalwatervoorzieningen.