Alleen daadwerkelijk varende woonschepen vallen niet onder nieuwe woonbotenwet
Zoals vermoedelijk bekend vallen varende woonschepen niet onder de nieuwe wetgeving voor woonboten die per 1 januari van kracht wordt. Varende woonschepen zijn geen bouwwerk en zullen derhalve niet onder de Woningwet vallen.
Het WCG heeft nauw contact gehad met de behoudsorganisaties van varend erfgoed en (juridische) deskundigen in Rotterdam en Amsterdam die betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van de nieuwe wet.
Het beeld is helder en eenvoudig: de uitzondering in de wet voor varende schepen is ingegeven door het feit dat het varend erfgoed moet kunnen blijven varen. Dat wil zeggen: dat een varend (historisch-woon-)schip niet elke keer dat er gevaren wordt een nieuwe omgevingsvergunning hoeft aan te vragen. Dat is alleen mogelijk als het schip niet omgevingsvergunningplichtig (geen bouwwerk) is.
Vandaar dat in de Memorie van Toelichting, p12 nadrukkelijk wordt gesteld dat deze schepen daadwerkelijk moeten varen, al is het maar af en toe. Dit is in tegenstelling tot de andere 6 criteria wel een cumulatieve eis.
Het is dus nadrukkelijk niet de bedoeling dat er een vage tussencategorie ontstaat van schepen die lijken op schepen die zouden kunnen varen maar dat niet doen, kunnen of mogen. Het is de schipper die aan zal moeten geven of hij vaart of niet en gebruik wil maken van de uitzonderingsmogelijkheid die de wet biedt.
De verwachting is dat slechts een klein deel van alle woonschepen daadwerkelijk varend zal blijven, ook door steeds strengere eisen en hoge kosten om te kunnen/mogen varen. Daarnaast is de overdraagbare omgevingsvergunning die een bouwwerk (niet varend schip) krijgt interessant voor de eigenaar. Over de eisen van het Bouwbesluit hoeven bestaande schepen zich geen zorgen te maken dankzij de brede overgangsregeling en het aangepaste Bouwbesluit.
Minister Blok heeft over varende woonschepen het volgende geantwoord op Kamervragen (23 juni 2016):
"Met de voorgestelde wijziging van artikel 1 van de Woningwet wordt bepaald dat een schip dat wordt gebruikt voor verblijf en dat is bestemd en wordt gebruikt voor de vaart, niet wordt aangemerkt als bouwwerk voor de toepassing van het bij of krachtens deze wet bepaalde. Dit betekent dat op dergelijke schepen de bouwregelgeving niet van toepassing is. Voorheen werden deze schepen ook niet als bouwwerk aangemerkt, maar dat was niet bij wet bepaald. Ten behoeve van de duidelijkheid en om te bewerkstelligen dat deze schepen in de toekomst ook niet als bouwwerk worden aangemerkt, wordt dit met het voorliggende wetsvoorstel wettelijk verankerd. Omdat het wetsvoorstel geen wijzigingen aanbrengt ten aanzien van deze schepen, heeft het wetsvoorstel geen gevolg voor de eigenaren van deze schepen of voor handhavende instanties."
